Propolis Nedir? Propolisin Faydaları Nelerdir?

Bal hepimizin sofrasında bulunan temel hayvansal ürünlerden birisidir. Ayrıca balın yanısıra arı poleni veya arı sütünün de hemen hemen herkes tadına bakmıştır. Ancak inanılmaz sağlık özelliklerine sahip olduğu bilinen diğer arı üretimi bileşeni biliyor musunuz? "Arı tutkalı" olarak da adlandırılan propolisten bahsediyoruz.

Propolis, bal arıları tarafından, aralarında bitki ve ağaçlardan topladıkları çoğunlukla reçine bazlı maddelerin de bulunduğu birkaç şeyden üretilen doğal bir karışımdır. Bu gerçekten tedavi edici madde sadece arı kovanlarını davetsiz misafirlere karşı korumakla kalmayıp, antimikrobiyal, antioksidatif, anti-ülser ve anti-tümör etkisi sayesinde aynı zamanda her türlü istenmeyen sağlık sorununu tedavi edebilir.

Propolis aslında antik çağlardan beri insanlar tarafından tıbbi olarak kullanılmaktadır (Khalil, 2006).

Propolis, bal arılarının kendi tükürüklerini, balmumlarını, ağaç reçinelerini ve diğer botanik kaynaklardan topladıkları maddeleri birleştirmesi ile oluşan oldukça kıvamlı bir karışımdır.

Propolisin rengi, arının onu oluşturmak için doğadan topladığı maddelere göre sarıdan koyu kahverengiye doğru değişen renklere sahiptir.

Propolis, bal arılarının dünyasında büyük bir amaca hizmet eder. Kovandaki istenmeyen küçük çatlakları ve boşlukları kapatmak için kullanırlar (daha büyük boşluklar balmumu ile doldurulur).

Bu son derece önemlidir çünkü bu açıklıklar düzgün bir şekilde kapatılmazsa, kovan yılanlar ve kertenkeleler gibi bazı çok tehdit edici istilacılara sahip olabilir.

Bilim insanları propolisin tam kimyasal bileşimine daha yakından baktıklarında, amino asitler, kumarinler, karetenoidler, yağ asitleri, fenolik aldehitler, polifenoller ve steroidler dahil olmak üzere 300'den fazla doğal bileşik içerdiğini tespit etmişlerdir.

Genel olarak, ham propolis yaklaşık %50 reçine, %30 mum, %10 uçucu yağ, %5 polen ve %5 çeşitli organik bileşiklerden oluşur.

Bal için de geçerli olan ve propolisle ilgili de karşımıza çıkan ilginç durum, bileşiminin toplama zamanına, toplama yerine ve bitki kaynaklarına bağlı olarak her zaman değişecek olmasıdır (Wagh, 2013).

Her ne kadar propolis COVID-19 pandemisi sonrası gündeme gelse de aslında tedavi amacı ile kullanımı M.Ö. 350'lerde Aristo'nun zamanına kadar uzanmaktadır. Eski Mısırlılar da propolisi mumyalama işlemlerinde kullanırken, eski Yunanlılar ve Asurlular propolisi yara ve tümör iyileştirme yeteneği nedeniyle sıkça kullanmıştır.

Bilimsel çalışmalar, arı propolisinin günümüzde de inanılmaz derecede şifalı bir madde olduğunu göstermeye devam etmektedir. Yapılan çalışmalarda propolisin yapısında bulunan 300'den fazla bileşik tespit edilmiştir. Bu bileşiklerin çoğunluğu polifenol formundadır. Polifenoller, vücuttaki hastalık ve hasarlarla savaşan antioksidanlardır (Zullkiflee, Taha, & Usman, 2022).

Özellikle, propolis flavonoidler olarak adlandırılan polifenolleri içerir. Flavonoidler bitkilerde böceklere ve olumsuz çevresel koşullara karşı bir koruma etmeni olarak sentezlenmektedir. Flavanoidler üstün antioksidan kapasiteye sahip olduğundan genellikle antioksidan özelliklere sahip olduğu düşünülen gıdalarla ilişkilendirilirler.

Propolis ayrıca amino asitler, A, C ve E vitaminlerinin yanı sıra potasyum ve magnezyum gibi mineraller gibi diğer potansiyel iyileştirici bileşikleri de içerir. Propoliste ayrıca doğal olarak polen, balmumu ve reçine de bulunmaktadır.

1. Kanserle Mücadeleye Yardımcı Olur

Arı propolisinin en bilinen faydalarından biri de anti-tümöral ve antikanser özelliklere sahip olmasıdır. Güncel olarak propolis ve kanser tedavisine odaklanan 300'den fazla bilimsel çalışma ve makale bulunmaktadır. Özellikle iki propolis polifenolü en güçlü anti-tümör ajanları gibi görünmektedir. Bunlar kafeik asit fenetil esterleri (CAPE) ve Artepillin C bileşiğidir.

Bilim insanları, propolisin hem hayvan modellerinde hem de insan hücre kültürlerinde kanserin gelişmesini önleme kabiliyetinin, muhtemelen tümör hücrelerinde DNA sentezini inhibe etme kabiliyetinin yanı sıra tümör hücrelerinin programlanmış hücre ölümünü başlatma kabiliyetinin bir sonucu olduğuna inanmaktadır.

2016 yılında yapılan bir çalışmada, Tayland'ın kuzey bölgesinden elde edilen propolis özütlerinin kanser hücresi büyümesi üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Tüm özütler yüksek fenolik ve flavonoid içeriğinin yanı sıra yüksek antioksidan aktiviteye sahip olduğu belirlenmiştir.

Genel olarak, propolis özütlerinin antikanser aktivite gösterdiği ve halihazırda tümörleri olan hayvan deneklerin hayatta kalma süresini uzattığı tespit edilmiştir. Bu çalışma sonucunda; propolis özütlerinin kanser tedavisinde son derece yararlı doğal olarak elde edilen bir ajan olarak düşünülebileceği değerlendirilmiştir (Khacha-Ananda, Tragoolpua, Chantawannakul, & Tragoolpua, 2016).

2. Candida Semptomlarını Tedavi Eder

Candida veya kandidiyazis, maya benzeri bir mantar olan Candida albicans'ın neden olduğu bir enfeksiyondur. Ağız, bağırsak ve vajinada görülen en yaygın maya enfeksiyonu türüdür ve cilt ile diğer mukoza zarlarını da etkileyebilir.

Bağışıklık sistemi en iyi şekilde çalışıyorsa, bu tür maya enfeksiyonu nadiren ciddidir. Bununla birlikte, bağışıklık sistemi düzgün çalışmıyorsa, kandida enfeksiyonu kan ve kalp veya beyin çevresindeki zarlar da dahil olmak üzere vücudun diğer bölgelerine geçebilir.

Phytotherapy Research dergisinde yayınlanan bir çalışmada, propolis özütünün proteze bağlı enflamasyon ve kandidiyazisi olan 12 hastada oral kandidiyazı engellediği bulunmuştur (Santos et al., 2005).

2011 yılında Journal of Medicinal Food'da yayınlanan diğer bir araştırma, propolisin Candida albicans da dahil olmak üzere 40 farklı maya türü üzerindeki etkisiyle en yüksek antifungal aktiviteye sahip arı ürünü olduğunu ortaya koymuştur. Test edilen diğer arı ürünleri arasında bal, arı poleni ve arı sütü bulunmaktadır (Koç et al., 2011).

3. Herpes (Uçuk) oluşumunu durdurur

Günümüzde, herpes simpleks virüsü (HSV) enfeksiyonları son derece yaygındır. HSV-1, genellikle uçuk ve ateş kabarcığı olarak bilinen ağız ve dudaklardaki herpes enfeksiyonlarının ana nedenidir. Herpes virüsü bir kişinin bağışıklık sistemi içinde ömür boyu uykuda kalabilir ve periyodik olarak ortaya çıkan ve iyileşmeden önce açık uçuklara veya ülserlere dönüşen kabarcıklara neden olur.

Tek başına bırakıldığında uçuklar genellikle yaklaşık 10 ila 14 gün sürer ve çeşitli nedenlerle rahatsız edicidir. Bulunduğu bölgede kızarıklık, ağrı ve yanmaya neden olur. HSV-1 de genital uçuğa neden olabilir, ancak HSV-2 genital uçuğun ana nedenidir.

Herpes virüsü ile ilgili yapılan çalışmalar propolisin hem HSV-1 hem de HSV-2'nin üremesini durdurabildiğini göstermiştir. Genital herpesli kişiler üzerinde yapılan bir çalışmada, propolisli bir merhem ile genital herpes için yaygın bir geleneksel tedavi olan ve enfeksiyon semptomlarını azaltan merhem karşılaştırılmıştır (Vynograd, Vynograd, & Sosnowski, 2000).

Çalışma sonucunda, propolisli merhemi kullanan deneklerin lezyonları, propolis içermeyen merhemi kullanan test grubuna göre daha hızlı iyileşmiştir. Bir başka çalışma da yüzde 3 propolis merhemin uçuk ağrısını ve süresini azaltabileceğini ortaya koymuştur. Bu durum, uçuk ve ateş kabarcığı tedavisi için tasarlanan birçok doğal dudak merheminin neden propolis içerdiğini açıklamaktadır.

4. Soğuk Algınlığı ve Boğaz Ağrısını Önler ve Tedavi Eder

Bilimsel çalışmalar, propolis özlerinin doğal olarak soğuk algınlığını önleyebileceğini ve genellikle korkunç bir boğaz ağrısını da içerebilen soğuk algınlığının süresini kısaltabileceğini göstermiştir.

Bir çalışmada, çok küçük yaştaki bir grup okul çocuğuna bir yıllık "soğuk algınlığı sezonu" boyunca sulu propolis özütü uygulanmıştır. Tam günlük doz verilmemiştir, ancak propolis ile tedavi edilen çocuklar akut veya kronik semptomlarla daha az soğuk algınlığı geçirmiştir. Propolis ekstresi de iyi tolere edilmiştir (Crişan et al., 1995).

Propolisin, soğuk algınlığı üzerindeki etkilerine ilişkin bir başka bilimsel değerlendirmede, propolis özütü alan grup, almayan gruba göre semptomlardan daha hızlı kurtulmuştur. Spesifik olarak, propolis alanların soğuk algınlığı semptomları, plasebo alan deneklere göre iki buçuk kat daha hızlı geçmiştir (Szmeja, Kulczyński, Sosnowski, & Konopacki, 1989).

5. Parazitlerle Savaşır

Giardiasis, ince bağırsakta meydana gelebilen ve Giardia lamblia adı verilen mikroskobik bir parazitin neden olduğu parazitik bir enfeksiyondur. Giardiasis hastalığına enfekte insanlarla temas ederek ya da kontamine yiyecek veya içme suyu tüketerek yakalanabilirsiniz.

Bir klinik çalışmada, propolis özütünün hem yetişkin hem de çocuk 138 giardiasis hastası üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırmacılar, propolis ekstraktının çocuklarda %52 ve yetişkinlerde ise %60 oranında bir iyilşeme sağladığını belirlemiştir (Miyares et al., 1988).

Propolis özü, propolis tentürü, propolis kapsülleri, propolis tabletleri, propolis tozu, propolis spreyi, propolis merhemi ve propolis kremi genellikle herhangi bir eczane, market veya online mağazalardan satın alınabilir.

Propolisi, ağız yolu ile almak istiyorsanız, sıvı ekstrakt, kapsül, tablet veya toz dahil olmak üzere birçok seçenek bulunmaktadır. Boğaz ağrılarında ise propolis özütünün sprey şeklinde kullanımı daha çok tavisye edilemkteidr. Propolisi harici kullanmak istiyorsanız, propolis merhemi veya propolis kremi satın alabilirsiniz. Genellikler, propolisin günlük dozu 500 miligramı geçmemelidir.

Propolisinin farklı rahatsızlıklarda kullanım dozları aşağıdaki gibidir;

• Soğuk Algınlığı ve Boğaz Ağrısı: Günde bir ila iki kez 500 miligram.
• Uçuk: Uçuğa günde dört kez propolisli merhem sürün.
• Genital Uçuk: Lezyonlara günde dört kez yüzde 3'lük propolis merhemi uygulayın.
• Maya Enfeksiyonu: Günde dört kez 25 mililitre başına 2 gram içeren bir alkol ekstresi uygulayın.
• Romatoid Artrit: Paket talimatlarına göre topikal bir ürün uygulayın.
• Parazitler: Ürün ve dozaj konusunda kalifiye bir sağlık uzmanına danışın.

Bal, arı poleni, arı sütü, kozalak veya kavak ağaçlarına alerjisi olan kişiler, önce bir alerji uzmanı tarafından test edilmedikçe propolis kullanmamalıdır. Propolis, kan inceltici ilaçlar alan veya kanama bozukluğu olan kişilerde kanama riskini artırabilir. Propolis kanın pıhtılaşmasını yavaşlatabileceğinden, planlanan herhangi bir ameliyattan en az iki hafta önce propolis alımı bırakılmalıdır.

Giardiasis gibi parazit enfeksiyonları söz konusu olduğunda, bir doktora danışmadan parazitler için tek tedavi olarak kullanılmamalıdır.

Astımınız varsa, bazı uzmanlar propolisteki bazı kimyasalların astımı daha da kötüleştirebileceğine inandıkları için propolisten tamamen kaçınmanızı önermektedir. Bununla birlikte, propolisin astımlılar için yararlı etkilerini gösteren araştırmalar da vardır. Astımınız varsa, propolis almadan önce doktorunuzla konuşun.

Hamileyseniz veya emziriyorsanız, propolis almadan önce sağlık uzmanınıza danışın. Devam eden sağlık sorunlarınız varsa veya herhangi bir ilaç kullanıyorsanız, propolis kullanmadan önce doktorunuza danışın.

Hangi bileşenlerin ve her bir bileşenin ne kadarının dahil edildiğini bilmek için bir takviyenin içerik listesini ve beslenme bilgileri panelini dikkatlice okumak önemlidir. Gıda, diğer takviyeler ve ilaçlarla olası etkileşimleri tartışmak için lütfen bu takviye etiketini sağlık uzmanınızla birlikte gözden geçirin.

Bu yorumlar pazaryerlerinde satışa sunulmuş rastgele ürünler için yapılmış propolis kullananların yorumlarıdır

• Kesinlikle bağışıklığı yükseltiyor, çocuklarım için kullanıyorum, tadını pek beğenmiyorlar.
• Çocuklarım için düzenli olarak kullanıyorum, kışın bünyelerine çok faydalı oluyor, güzel bir ürün.
• Gerçekten kaliteli ve gerçek propolis, uzun süredir kullanıyorum, indirime girdikçe stok yapıyorum, memnunum.
• Çocuklar için aldım, birkaç hafta kullandım, öyle yazıyorum tam destek düşünmeden alın.
• Tadı çok kötü, ben balla karıştırıyorum
• Çocuklarım için kullanıyorum, gayet memnunum.
• Çocuk için aldım, bağışıklık için çok iyi, kış geliyor, güzel bir takviye.
• Hep kullandığım bir ürün, güzel, keşke propolisler bu kadar acı olmasa, içirmek çok zor oluyor çocuklara.
• İkinci alışım ve kesinlikle ilk söyleyeceğim şu ki inanılmaz enerji veriyor. Genel olarak tiroid rahatsızlığımdan dolayı halsiz hisseden ben, kendimi çok daha iyi hissediyorum. Sabahları daha dinç uyanıyorum. Şans verilmesi gereken bir ürün.
• Bütün kişiler için kullandım, hiç hasta olmadım, 32 yaşındayım ve bünyem zayıf, benim gibi olanlar için tavsiye ederim.
• Özellikle bu ürünü annem için alıyorum. Kendisinin üst düzeyde alerji sorunu var, takviye alamıyor. Suda çözünüyor olması çok iyi geldi ona ve gücü kuvveti yerine geldi.
• Tam şifa deposu.
• Kızım için aldım, tadını kötü bulsa da içiyor, hastalıklarımız azaldı, teşekkürler.
• Çok güzel bir ürün, her sabah aç karnına veriyorum kızıma. Bağışıklığı desteklemek amacıyla kullanıyoruz. Üstelik kızım alerjik bir çocuk olmasına rağmen çok memnunuz.
• Kızım için alıyorum, geçen kış düzenli kullandı ve ağır bir soğuk algınlığı yaşamadı. Şimdi yine kullanmaya başladı. Bağışıklığı güçlendiriyor. Suya damlatıp içiyor.
• Ben bu ürünü daha önce kızımın bebekliğinde kullandım. Çok memnun kalmıştım. Şimdi de diğer kızıma aldım. Damlatıldığı suya meyve suyuna biraz koku veriyor, ama yine de içiliyor. Bağışıklığını kuvvetlendirdi, iştahını da açtı, tavsiye ederim 👍
• Kışın devamlı alıyorum çocuklarım için, daha rahat geçiriyorlar hastalığı hafif atlatıyorlar, kesinlikle tavsiye ederim.
• Bu ürün ciltte mucize etkisi yarattı. Yüzde düzenli sürüldüğünde, güneşten dolayı yüzde çıkan nohut tanesi büyüklüğünde iri bir güneş siğilini yok etti. Kullanmanızı çok tavsiye ediyorum.
• İkinci şişemize geçtik, gerçekten çok faydasını gördük, propolis genel olarak çok iyi geliyor bağışıklığa, değişik tatlara açık olmayan çocuklar için iyi, içeceğin bir şeyin içine karıştırınca anlamıyorlar, 3 yaşındaki oğluma günde 20 damla kullanıyorum, bu ürünü düzenli kullandıktan sonra oğlum çok sık hasta olmamaya başladı, hafif burun akıntısıyla atlatıyoruz genelde, çok şükür.
• Hem 5 yaşındaki oğlum hem kendim için alıyorum, çok memnunum.
• Ürünü güzellik merkezindeki kadının tavsiyesiyle sivilcelerim için kullanmaya başladım. Eğer iltihaplı büyük akneleriniz varsa kesin alın, kullanın. Bildiğin kurudular. Zaten vücuttaki bakteri, mantar ve virüsleri öldürüyormuş. Kesin alın, çok çok tavsiye. Ama tadı çok kötü, sabah akşam suya katıp içiyorum, burnumu tıkamak zorunda kalıyorum. Sadece çok faydalı bir şeye katlanabilirim.

Propolis nedir ne ise yarar?

Propolis, arıların ağaçlardan salgıladığı bir maddedir. Arılar, propolisi kovanlarını bakteri, virüs ve diğer zararlı organizmalardan korumak için kullanırlar. Propolis, antibakteriyel, antivirüs, antiinflamatuar, antioksidan ve bağışıklık güçlendirici özelliklere sahiptir.

Sıvı propolis Faydaları Nelerdir?

Sıvı propolis, propolisin su ya da çözücü ile çözülmüş halidir. Sıvı propolis, daha kolay tüketilebilir ve daha hızlı emilir. Sıvı propolisin faydaları arasında; antibakteriyel, antivirüs, antiinflamatuar, antioksidan ve bağışıklık güçlendirici özellikler yer alır.

Propolis nasıl kullanılmalı?

Propolis, farklı şekillerde kullanılabilir. Propolis, tablet, kapsül, şurup, krem, merhem ve gargara olarak alınabilir. Propolis, ayrıca yaraların üzerine sürülüp pansuman olarak da kullanılabilir.

Propolisi kimler kullanamaz?

Propolis, hamile kadınlar, emziren kadınlar ve 12 yaşın altındaki çocuklar tarafından kullanılmamalıdır. Propolis, ayrıca alerjisi olan kişiler tarafından da kullanılmamalıdır.

Propolisin yan etkisi var mı?

Propolisin yan etkileri genellikle hafiftir ve kısa sürelidir. Propolisin yan etkileri arasında; mide bulantısı, kusma, ishal, baş ağrısı ve cilt kızarıklığı yer alır. Arı ürünlerine alerjisi olanlar propolisi kullanmamalıdır.

Propolis her gün kullanılır mı?

Propolis, her gün kullanılabilir. Ancak, propolisin günlük olarak ne kadar alınması gerektiği konusunda doktorunuza danışmalısınız.

Propolis vajina içine sürülür mü?

Propolis, vajina içine sürülmemelidir. Propolis, vajina içine sürülürse, yan etkilere neden olabilir.

Propolis kaç günde bir kullanılır?

Propolis, günde 1-3 kez kullanılabilir. Propolisin günlük olarak ne kadar alınması gerektiği konusunda doktorunuza danışmalısınız.

Propolis su ile içilir mi?

Propolis, su ile içilebilir. Ancak propolis içerisindeki etken maddelerin suda çözünürlüğü düşüktür. Bu nedenle su ekstraktlarının etkisi azdır.

Hastayken propolis kullanılır mı?

Hastayken propolis kullanılabilir. Propolis, antibakteriyel, antivirüs ve antiinflamatuar özelliklere sahiptir. Bu nedenle, propolis, hastayken enfeksiyonların tedavisinde yardımcı olabilir.

Propolis en iyisi hangisi?

Propolis, en iyisi, organik olarak üretilen propolistir. Organik propolis, katkı maddesi ve kimyasal içermez. Uygun çözücüler ile çözülmüş propolis ekstraktlarını kullanmak önerilmektedir.

Propolis kg kaç TL?

Propolisin fiyatı, propolisin kalitesine, markasına ve miktarına göre değişir. Propolisin fiyatı, 300 TL ile 1000 TL arasındadır.

Propolis alırken nelere dikkat edilmeli?

Propolis alırken, aşağıdakilere dikkat etmelisiniz:

• Propolisin organik olup olmadığına dikkat edin.
• Propolisin taze olmasına dikkat edin.
• Propolisin doğru şekilde saklandığından emin olun.
• Propolisin yan etkilerini okuyun.
• Propolisi doktorunuza danışarak kullanın.

Propolis fazla alınırsa ne olur?

Propolis fazla alınırsa, aşağıdaki yan etkilere neden olabilir:

• Mide bulantısı
• Kusma
• İshal
• Baş ağrısı
• Cilt kızarıklığı
• Alerjik reaksiyonlar

Propolis fazla alınırsa, bu yan etkilerin görülmesi halinde propolis almayı kesmeli ve doktorunuza danışmalısınız.

• Crişan, I., Zaharia, C. N., Popovici, F., Jucu, V., Belu, O., Dascălu, C., . . . Petrescu, A. (1995). Natural propolis extract NIVCRISOL in the treatment of acute and chronic rhinopharyngitis in children. Rom J Virol, 46(3-4), 115-133.
• Khacha-Ananda, S., Tragoolpua, K., Chantawannakul, P., & Tragoolpua, Y. (2016). Propolis extracts from the northern region of Thailand suppress cancer cell growth through induction of apoptosis pathways. Invest New Drugs, 34(6), 707-722. doi:10.1007/s10637-016-0392-1
• Khalil, M. L. (2006). Biological activity of bee propolis in health and disease. Asian Pac J Cancer Prev, 7(1), 22-31.
• Koç, A. N., Silici, S., Kasap, F., Hörmet-Oz, H. T., Mavus-Buldu, H., & Ercal, B. D. (2011). Antifungal activity of the honeybee products against Candida spp. and Trichosporon spp. J Med Food, 14(1-2), 128-134. doi:10.1089/jmf.2009.0296
• Miyares, C., Hollands, I., Castañeda, C., González, T., Fragoso, T., Currás, R., & Soria, C. (1988). [Clinical trial with a preparation based on propolis "propolisina" in human giardiasis]. Acta Gastroenterol Latinoam, 18(3), 195-201.
• Santos, V. R., Pimenta, F. J., Aguiar, M. C., do Carmo, M. A., Naves, M. D., & Mesquita, R. A. (2005). Oral candidiasis treatment with Brazilian ethanol propolis extract. Phytother Res, 19(7), 652-654. doi:10.1002/ptr.1715
• Szmeja, Z., Kulczyński, B., Sosnowski, Z., & Konopacki, K. (1989). [Therapeutic value of flavonoids in Rhinovirus infections]. Otolaryngol Pol, 43(3), 180-184.
• Vynograd, N., Vynograd, I., & Sosnowski, Z. (2000). A comparative multi-centre study of the efficacy of propolis, acyclovir and placebo in the treatment of genital herpes (HSV). Phytomedicine, 7(1), 1-6.
• Wagh, V. D. (2013). Propolis: a wonder bees product and its pharmacological potentials. Adv Pharmacol Sci, 2013, 308249. doi:10.1155/2013/308249
• Zullkiflee, N., Taha, H., & Usman, A. (2022). Propolis: Its Role and Efficacy in Human Health and Diseases. Molecules, 27(18). doi:10.3390/molecules27186120