Selenyum Faydaları, Dozu ve Yan Etkileri
Yayınlanma tarihi: 12 Temmuz 2023
Güncellenme tarihi: 29 Eylül 2023
Yayınlanma tarihi: 12 Temmuz 2023
Güncellenme tarihi: 29 Eylül 2023
Selenyum, insan vücudu için çok sayıda rolü olan hayati bir mineraldir. Selenyum ne için kullanılır? Bağışıklığı artırır, vücut için en önemli antioksidan maddelerden birisidir, serbest radikal hasarına ve iltihaplanmaya karşı direnci artırır ve metabolizmanın sürdürülmesinde önemli roller oynar.
Araştırmalara göre, Brezilya fıstığı, yumurta, karaciğer, ton balığı, morina balığı ve ayçiçeği çekirdeği gibi selenyum içeren gıdaları tüketmek ve/veya günlük selenyum takviyesi almak kanser, kalp hastalıkları, tiroit rahatsızlıkları, otoimmün hastalıklar ve astım riskini azaltabilir.
Selenyum, toprakta ve bazı gıdalarda doğal olarak bulunan bir eser mineraldir. Suda bile az miktarda bulunmaktadır. Antioksidan enzimlerin, özellikle de glutatyon redüktazın bir bileşeni olarak, vücuttaki sağlıklı dokuların korunmasını desteklemektedir.
Hem antioksidan yeteneklerini hem de kan akışının kalitesini artırdığı için hastalıklara ve stresin olumsuz etkilerine karşı direnci artırmaya yardımcı olur. Oksidatif stres ve iltihap ile savaşma yeteneğinin, bu mineralde oluşturduğu farklı selenoprotein türlerinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Sizin için seçtiğimiz en iyi selenyum takviyelerini incelemek için tıklayınız
Özellikle HIV, Crohn hastalığı ve besin emilimini bozan diğer sağlık sorunlarına sahip kişilerde, düşük selenyum seviyeleri daha fazla görülmektedir
Selenyum bir eser mineraldir, yani her gün az miktarda da olsa selenyuma ihtiyacımız vardır. Bununla birlikte, birçok önemli vücut fonksiyonunda etkin bir rol oynadığı için vücut onu hızlı bir şekilde kullanabilir. Bu nedenle günlük yeterli miktarda tüketilmesi oldukça önemlidir.
Antioksidan faydalarından yararlanmak için yaşlandıkça normal selenyum seviyelerini korumak özellikle önemlidir. Ancak sağlıklı bir diyetle zaten uygun miktarda selenyum tüketiyorsanız, daha fazla tüketmenin faydalı olmayabileceğini unutmamak önemlidir. Hatta yüksek dozların zararlı bile olabileceği unutulmamalıdır.
Aşağıdaki tabloda günlük selenyum ihtiyacı listelenmiştir.
Yaş | Miktar |
---|---|
0-6 ay | 15 mcg |
7 ay-3 yaş | 20 mcg |
4-8 yaş | 30 mcg |
9-13 yaş | 40 mcg |
14+ yaş | 55 mcg |
Hamilelik | 60 mcg |
Emzirme | 70 mcg |
Selenyum takviyeleri, selenometiyonin ve selenyum selenit şeklinde mevcuttur. Çoğu insan için selenometiyoninin sindirimi ve emilimi daha kolaydır.
Mevcut araştırmalara dayanarak, selenyumun tolere edilebilir üst sınırı (yan etkiler ortaya çıkmadan önce alınan miktar) günde 400 mcg'dir. İhtiyaçlarınızı mümkünse diyet yoluyla (selenyum içeren gıdalar tüketerek) karşılamak en iyisidir. Özellikle çok yüksek dozlarda takviyeler hekime danışmadan kullanılmamalıdır
Selenyum işleme ve çok yüksek ısıda pişirme sırasında yok olabilir. Bu nedenle selenyumca zengin gıdaların işlenmesinde kaybedilmemesine dikkat edilmelidir.
Selenyum oranı en yüksek gıda hangisidir sorusunun cevabı Brezilya fındığıdır. Sadece bir Brezilya fıstığı, tavsiye edilen günlük selenyum değerinin yüzde 100'ünden fazlasını sağlamaktadırr (fındık başına yaklaşık 68 - 91 mikrogram).
Selenyum içeriği yüksek diğer gıdalar şunlardır:
Somon
Ton balığı
Hindi
Süzme peynir
Tavuk
Mantarlar
Yumurta
Sardalya
Ayçekirdeği
Sığır eti
Yulaf
Sığır Ciğeri
Selenyumun sağlığa faydaları nelerdir sorusunun cevabı 8 farklı başlıkta ele alınacaktır.
Selenyum güçlü antioksidan etkisi ile yaşlanma süreciyle savaşmaya yardımcı olur ve serbest radikal hasarını azaltarak güçlü bir bağışıklık sistemini destekler.
E vitamini gibi diğer antioksidanlarla sinerjik bir etkiye sahiptir ve vücudun oksidatif strese karşı savunmasını sağlar. Serbest radikaller ve oksidatif stres, vücudunuzda her gün oluşan metabolizma süreçlerinin yan ürünleridir. Bunlar kalp hastalıkları, nörolojik rahatsızlıklar ve bazı kanserler de dahil olmak üzere birçok hastalığın ana sebeplerindedir (Elahi, Kong, & Matata, 2009; Markesbery & Lovell, 2006).
Selenyum gibi antioksidanlar serbest radikal sayısını kontrol altında tutarak oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olur (Schnabel et al., 2008). Aşırı serbest radikalleri nötralize ederek ve hücreleri oksidatif stresin neden olduğu hasardan koruyarak etki gösterirler.
Glutatyon peroksidazın temel bir bileşeni olan selenyum, hücre zarlarındaki lipitleri koruyan önemli enzim işlemlerinin gerçekleştirilmesine de yardımcı olur. Bu nedenle, hücrelerin oksidatif bozulmasına karşı savaşmak ile hastalığa neden olabilecek mutasyon ve DNA hasarına karşı korumak için gereklidir (Ju et al., 2017; Rayman, 2000).
Ayrıca, 2016 yılında yapılan bir incelemede, daha yüksek düzeyde selenyum tüketen bireylerin meme, akciğer, kolon, mide, özofagus ve prostat kanserlerine yakalanma riski daha düşük olarak bildirilmiştir (Cai et al., 2016).
Sizin için seçtiğimiz en iyi selenyum takviyelerini incelemek için tıklayınız
Selenyum özellikle bağışıklık sisteminiz zayıfsa veya ailenizde kanser geçmişi varsa faydalı olabilir. Selenyum takviyesi almanın potansiyel olarak kanser karşıtı etkileri olduğu gösterilmiştir.
Araştırmalara göre, selenyum özellikle karaciğer, prostat, kolorektal ve akciğerlerde kanser görülme sıklığı, kansere bağlı ölüm riskini ve bazı kanser türlerinin şiddetini azaltmada etkili olabilir (Vinceti et al., 2018).
Ayrıca 350.000'den fazla kişiyi kapsayan 69 çalışmanın gözden geçirilmesi sonucunda, kanda yüksek selenyum seviyesine sahip olmanın meme, akciğer, kolon ve prostat kanserleri de dahil olmak üzere belirli kanser türlerinde daha düşük riskle ilişkili olduğu bulunmuştur (Cai et al., 2016).
Selenoproteinleri aktive etmek gibi özel bir görevi olduğundan, bu mineral antioksidanların işlerini en iyi şekilde yapmalarına yardımcı olur. Mevcut kanser ilerlemesini ve tümör büyümesini yavaşlatmaya da yardımcı olabileceğine dair bilimsel bulgular bulunmaktadır (Rayman, 2005).
Çalışmalar, yüksek doz selenyumun DNA'yı korumada etkili olabileceğini, bunun da hücre mutasyonu ve kanser gelişimi riskini azaltabileceğini göstermiştir (Bera, De Rosa, Rachidi, & Diamond, 2013).
Ayrıca, toprağı selenyum bakımından en fakir olan bölgelerde, doğal olarak daha fazla selenyum bulunan bölgelere kıyasla kanser riskinin arttığını göstermektedir (Anonim, 2023).
Bazı araştırmalar selenyum takviyesinin radyasyon tedavisi gören kişilerde yan etkileri azaltabileceğini düşündürmektedir. Örneğin, bir çalışmada oral selenyum takviyelerinin genel yaşam kalitesini iyileştirdiği ve rahim ağzı/rahim kanseri olan kadınlarda radyasyona bağlı ishali azalttığı bulunmuştur (Muecke et al., 2010).
Selenyum bağışıklık sisteminin düzgün çalışması için gereklidir. Ayrıca HIV de dahil olmak üzere virüslerin gelişimine karşı koymada anahtar bir bileşendir.
Bağışıklık sisteminiz potansiyel tehditleri (bakteriler, virüsler ve parazitler) belirleyip bunlarla savaşarak vücudunuzun sağlıklı kalmasını sağlar. Selenyum vücudunuzdaki oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olarak iltihabı azaltır ve bağışıklığı artırır. Çalışmalar, kandaki selenyum seviyesinin artmasının gelişmiş bağışıklık tepkisi ile ilişkili olduğunu göstermiştir.
Öte yandan, selenyum eksikliğinin bağışıklık hücresi işlevlerine zarar verdiği ve daha yavaş bir bağışıklık tepkisine yol açabileceği gösterilmiştir (Hoffmann & Berry, 2008).
HIV'li kişilerde selenyum eksikliği ölüm ve hastalığın ilerlemesi riskinin artmasıyla ilişkilendirirken, takviyelerin bu hastalar için daha az hastaneye yatışa ve semptomlarda iyileşmeye yol açtığı gösterilmiştir (Stone, Kawai, Kupka, & Fawzi, 2010).
Ayrıca, selenyum takviyeleri grip, tüberküloz ve hepatit C hastalarında bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olabileceği de bildirilmiştir (Steinbrenner, Al-Quraishy, Dkhil, Wunderlich, & Sies, 2015).
Düşük selenyum seviyeleri, potansiyel olarak inme veya kalp krizi geçirmenin yanı sıra kardiyovasküler hastalık riskinin artmasıyla ilişkilidir. Takviyeler veya selenyum açısından zengin gıda tüketiminin artırılması, damarları plak birikimine ve hasara karşı koruyarak koroner kalp hastalığını önlemeye yardımcı olabilir (Jenkins et al., 2020).
25 gözlemsel çalışmanın analizinde, kan selenyum seviyelerinde %50'lik bir artış, kalp hastalığı riskinde %24'lük bir azalma ile ilişkilendirilmiştir (Flores-Mateo, Navas-Acien, Pastor-Barriuso, & Guallar, 2006).
Selenyum ayrıca kalp hastalığı için ana risk faktörlerinden biri olan vücudunuzdaki iltihap belirteçlerini de azaltabilir.
Örneğin, kalp hastalığı olan 433.000'den fazla kişiyi içeren 16 kontrollü çalışmanın incelenmesi, selenyum takviyesi almanın iltihap belirteci olan C-reaktif protein (CRP) seviyelerini azalttığını göstermiştir. Ayrıca, güçlü bir antioksidan olan glutatyon peroksidaz seviyelerini artırmıştır (Ju et al., 2017)
Bu da selenyumun vücudunuzdaki enflamasyonu ve oksidatif stresi azaltarak kalp hastalığı riskini düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Selenyum aktif tiroid hormonlarının üretimi için bir katalizör görevi görür. Araştırmalar tiroid metabolizması ile selenyum eksikliği arasında bir bağlantı olduğunu göstermektedir. Selenyum eksikliği tiroidin ve dolayısıyla metabolizmanın çalışma şeklini bozmaktadır (Drutel, Archambeaud, & Caron, 2013; Shreenath, Ameer, & Dooley, 2023). Altı binden fazla kişiyi kapsayan gözlemsel bir çalışmada, düşük serum selenyum seviyelerinin otoimmün tiroidit ve hipotiroidizm riskinde artış ile ilişkili olduğu bulunmuştur (Wu et al., 2015).
Tiroid bezi iştah, uyku, sıcaklık, kilo, enerji ve daha fazlası dahil olmak üzere çok sayıda önemli vücut fonksiyonunu kontrol eder. Tiroidin düzgün çalışmasıyla ilgili bir sorun, sinirlilik, kas güçsüzlüğü, yorgunluk, kilo alma veya verme, uyku sorunu ve diğer birçok rahatsızlık gibi olumsuz semptomlara neden olabilir.
Uygun miktarda selenyum almak tiroid ve vücuda birçok önemli şekilde yardımcı olur:
Tiroidin güçlü bir koruyucusu olarak görev yapar.
Bez içindeki reaktif oksijen üretimini düzenler.
Tiroid bezini tiroid hastalığına neden olabilecek antikorlardan korur.
Bu nedenlerden dolayı selenyum, Hashimoto hastalığı, Grave hastalığı olanlara ve anti-TPO antikorları olan hamile kadınlara yardımcı olabilir. Bir inceleme, üç ay boyunca günlük selenyum takviyesi almanın tiroid antikorlarında düşüşe yol açtığı sonucuna varmıştır. Ayrıca Hashimoto hastalığı olanlarda ruh hali ve genel iyilik halinde iyileşmelere yol açtığı da bildirilmiştir (Toulis, Anastasilakis, Tzellos, Goulis, & Kouvelas, 2010).
Araştırmalar selenyumun normal bir metabolizmayı desteklediğini ve kilo korumaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. Eğer selenyum eksikliğiniz varsa, tiroidiniz yavaşlayabilir ve bu da bazen kilo alımına neden olabilir. Bir çalışma selenyumun obeziteye karşı korunmaya yardımcı olduğunu ve daha yüksek alımın yağsız vücut ve kas kütlesinde önemli artışlara ve aşırı kilolu yetişkinler arasında üç aylık kullanımdan sonra "açlık hormonlarında" önemli düşüşlere yol açtığını göstermiştir (Cavedon et al., 2020).
Sizin için seçtiğimiz en iyi selenyum takviyelerini incelemek için tıklayınız
Bazı çalışmalar astımdan artrite, tiroid bozukluğundan Alzheimer'a kadar düzinelerce rahatsızlığın tedavisinde selenyum takviyelerinin kullanımını araştırmıştır. Bu rahatsızlıkların riski yaşlandıkça artar, ancak yüksek antioksidan alımı ve temel vitamin ve minerallerin tüketimi vücudun savunmasına yardımcı olabilir ve daha uzun bir yaşama katkıda bulunabilir.
Örneğin, bir dizi çalışma, daha yüksek selenyum (ve diğer antioksidanların) alımının bilişsel gerilemeye ve Alzheimer hastalığı gibi durumlara karşı koruma sağladığını göstermektedir. 2019 yılında yapılan bir meta-analiz, Alzheimer hastası olan yetişkinlerde selenyum durumunun olmayanlara kıyasla önemli ölçüde azaldığına dair kanıtlar ortaya koyarak mineralin antioksidan rolünü ve oksidatif stresin nörolojik bozukluğa dahil olduğunu desteklemiştir (Varikasuvu, Prasad, Kothapalli, & Manne, 2019).
Gözlemsel çalışmalar, kronik astımı olan hastaların diyetlerinde daha düşük miktarda selenyum olabileceğini ve bu nedenle eksikliğe yatkın olabileceklerini göstermiştir. Çalışmalara göre, astımlı kişiler selenyum takviyesi aldıklarında, plasebo alanlara göre astımla ilgili semptomları daha az yaşamaktadırlar (Allam & Lucane, 2004).
Astım, vücutta artan oksidatif stres ve iltihaplanma seviyeleri ile ilişkilendirilmiştir (Norton & Hoffmann, 2012). Selenyumun enflamasyonu azaltma kabiliyeti nedeniyle, bazı çalışmalar bu mineralin astımla ilgili semptomları azaltmaya yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Örneğin, bir çalışmada astımlı kişilere günde 200 mcg selenyum verilmesinin semptomlarını kontrol etmek için kullanılan kortikosteroid ilaçların kullanımını azalttığı belirlenmiştir (Gazdik, Kadrabova, & Gazdikova, 2002).
Uzmanlar, takviyenin kronik astımı olan hastalar için ilaç tedavisine faydalı bir ek tedavi olabileceğini düşünmektedir. Bununla birlikte, araştırmacılar mineralin akciğer fonksiyonu üzerindeki tam etkisini henüz belirleyemediğinden, bu düzenli bir uygulama haline gelmeden önce daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Selenyum uygun sperm hareketliliği için gereklidir ve ayrıca kan akışını artırır. Böylece doğurganlığa fayda sağlar. Bunlar gebe kalma ve kısırlığı yenmede rol oynayan iki temel bileşendir.
Hem düşük hem de yüksek selenyum konsantrasyonlarının sperm sayısı üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabileceği görülmektedir. Bu nedenle önerilen dozu hedeflemek, ancak bunu çok aşmamak doğurganlık için önemlidir (Hansen & Deguchi, 1996).
Kötü beslenme ve emilim sorunu gibi faktörler nedeniyle bazı insan gruplarında selenyum eksikliği görülme olasılığı daha yüksektir. Selenyum eksikliğinin başlıca belirtileri şunlardır:
Üreme sorunları
Kas güçsüzlüğü
Yorgunluk
Beyin sisi
Tiroit fonksiyon bozukluğu
Depresif ruh hali, anksiyete ve düşmanca davranışlar dahil olmak üzere ruh hali ile ilgili sorunlar
Saç dökülmesi
Zayıf, kırılgan tırnaklar
Zayıflamış bağışıklık sistemi nedeniyle hastalıklara karşı duyarlılık
Kafa karışıklığı ve bilişsel değişiklikler
Sizin için seçtiğimiz en iyi selenyum takviyelerini incelemek için tıklayınız
Eksikliğe katkıda bulunan bazı nedenler şunları içerebilir:
Selenyumlu gıdaları çok sık tüketmemek.
ABD'de, Avrupa'nın belirli bölgelerinde, Çin'de veya Afrika'da yaşamak: Gıdalardaki selenyum içeriği bölgeye bağlı olarak çok farklılık gösterir. Örneğin, bazı çalışmalar İngiltere gibi Avrupa'nın bazı bölgelerinde ve Afrika'da selenyum seviyesinin düşük olduğu toprakların bulunduğunu ve bu bölgelerde yaşayan nüfusun bu nedenle bağışıklığının zayıflamış olabileceğini göstermektedir.
Düşük kaliteli toprakta yetişen gıdaların tüketilmesi: Gıda kaynaklarındaki selenyum miktarı büyük ölçüde gıdanın yetiştiği toprak koşullarına bağlıdır. Bu nedenle aynı gıda içinde bile selenyum seviyeleri büyük ölçüde değişebilir.
Kronik bir kemik hastalığı olan Kashin-Beck hastalığından etkilenmek.
Diyalize girmek
Selenyum eksikliği, izole bireylere kıyasla topluluklarda daha sık görülme eğilimindedir. Bir toplulukta selenyum eksikliğinden şüphelenildiğinde, tırnaklarda veya kafa derisindeki saçlarda selenyum testi yapılması yaygındır. Kan testleri ile de teşhis edilebilir.
Bazı durumlarda glutatyon peroksidaz seviyesi ölçebilir. Bu, çalışması için selenyum gerektiren bir enzimdir. Eğer seviyeniz düşükse, yeterli selenyumunuz olmayabilir.
Her gün selenyum almak güvenli midir? Normal dozlarda alındığında genellikle olumsuz yan etkileri yoktur.
Selenyumun vücudunuzda en iyi şekilde çalışması için çok az veya çok fazla almamalısınız. Mineral için güvenli üst sınır günde 400 mcg olarak belirlenmiştir (Anonim, 2023).
Selenyum açısından zengin bir diyetin üzerine sık sık yüksek dozda selenyum takviyesi alırsanız, toksisite riskiyle karşı karşıya kalabilirsiniz. Ciddi vakalarda bu durum böbrek veya kalp yetmezliğine neden olabilir (Anonim, 2023; Ventura, Melo, & Carrilho, 2017).
Çok fazla selenyum kullanıldığını gösteren belirtiler arasında saç ve tırnak dökülmesi, tırnak kırılganlığı, ağızda metalik tat, bulantı, kusma, ishal ve nefeste sarımsak kokusu bulunur (Anonim, 2023; Ventura et al., 2017).
2010 yılında, hatalı üretilmiş bir takviyenin alınmasından kaynaklanan selenyum zehirlenmesi bildirilmiştir. 30 mL başına 200 mcg selenyum içermesi gereken bir ürünün bunun 200 katını içerdiği tespit edilmiştir. Ürünü bir aydan kısa bir süre kullandıktan sonra bildirilen en yaygın semptomlar ishal, yorgunluk, saç dökülmesi ve eklem ağrısıdır. Saç dökülmesi bildiren kişilerin %18'i kafalarındaki tüm saçları kaybetmiştir (MacFarquhar et al., 2010).
Selenyum diğer ilaçlar ve takviyelerle de etkileşime girebilir. Bunlar şunları içerir:
Antiasitler
Kemoterapi ilaçları
Kortikosteroidler
Niasin
Kolesterol düşürücü statin ilaçları
Doğum kontrol hapları
Bu ilaçlardan herhangi birini kullanıyorsanız, takviye almadan önce doktorunuzla konuşmanız en iyisidir.
Selenyum kilo vermeyi sağlar mı?
Tiroidiniz, tiroid hormonlarını yapmak ve metabolize etmek için kullanılan yüksek düzeyde selenyum içerir. Bu hormonlar, ne kadar kalori yaktığınız da dahil olmak üzere vücudunuzdaki birçok metabolik işlevi düzenler. Çoğu insan bu besin maddesinden yoksun değildir, ancak araştırmalar biraz daha fazla almanın vücut yağınızı kaybetmenize yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.
3.200'den fazla kişi üzerinde yapılan bir çalışmada, diyetlerinde daha az selenyum tüketenlerin vücut kitle indeksinin (VKİ) daha yüksek olduğu görülmüştür. Araştırmacılar ayrıca diyet selenyumundaki her 1 mcg/kg/gün artışın vücut yağında %3-6'lık bir azalmaya karşılık geldiğini belirtmişlerdir (Wang et al., 2016).
Bu yorumlar çeşitli pazaryerlerinde rastgele seçilmiş selenyum takviyeleri için yapılmış yorumlardır:
Sizin için seçtiğimiz en iyi selenyum takviyelerini incelemek için tıklayınız
Allam, M. F., & Lucane, R. A. (2004). Selenium supplementation for asthma. Cochrane Database Syst Rev, 2004(2), Cd003538. doi:10.1002/14651858.CD003538.pub2
Anonim. (2023). Selenium, https://ods.od.nih.gov/factsheets/Selenium-HealthProfessional/.
Bera, S., De Rosa, V., Rachidi, W., & Diamond, A. M. (2013). Does a role for selenium in DNA damage repair explain apparent controversies in its use in chemoprevention? Mutagenesis, 28(2), 127-134. doi:10.1093/mutage/ges064
Cai, X., Wang, C., Yu, W., Fan, W., Wang, S., Shen, N., . . . Wang, F. (2016). Selenium Exposure and Cancer Risk: an Updated Meta-analysis and Meta-regression. Sci Rep, 6, 19213. doi:10.1038/srep19213
Cavedon, E., Manso, J., Negro, I., Censi, S., Serra, R., Busetto, L., . . . Mian, C. (2020). Selenium Supplementation, Body Mass Composition, and Leptin Levels in Patients with Obesity on a Balanced Mildly Hypocaloric Diet: A Pilot Study. Int J Endocrinol, 2020, 4802739. doi:10.1155/2020/4802739
Drutel, A., Archambeaud, F., & Caron, P. (2013). Selenium and the thyroid gland: more good news for clinicians. Clin Endocrinol (Oxf), 78(2), 155-164. doi:10.1111/cen.12066
Elahi, M. M., Kong, Y. X., & Matata, B. M. (2009). Oxidative stress as a mediator of cardiovascular disease. Oxid Med Cell Longev, 2(5), 259-269. doi:10.4161/oxim.2.5.9441
Flores-Mateo, G., Navas-Acien, A., Pastor-Barriuso, R., & Guallar, E. (2006). Selenium and coronary heart disease: a meta-analysis. Am J Clin Nutr, 84(4), 762-773. doi:10.1093/ajcn/84.4.762
Gazdik, F., Kadrabova, J., & Gazdikova, K. (2002). Decreased consumption of corticosteroids after selenium supplementation in corticoid-dependent asthmatics. Bratisl Lek Listy, 103(1), 22-25.
Hansen, J. C., & Deguchi, Y. (1996). Selenium and fertility in animals and man--a review. Acta Vet Scand, 37(1), 19-30. doi:10.1186/bf03548116
Hoffmann, P. R., & Berry, M. J. (2008). The influence of selenium on immune responses. Mol Nutr Food Res, 52(11), 1273-1280. doi:10.1002/mnfr.200700330
Jenkins, D. J. A., Kitts, D., Giovannucci, E. L., Sahye-Pudaruth, S., Paquette, M., Blanco Mejia, S., . . . Sievenpiper, J. L. (2020). Selenium, antioxidants, cardiovascular disease, and all-cause mortality: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Am J Clin Nutr, 112(6), 1642-1652. doi:10.1093/ajcn/nqaa245
Ju, W., Li, X., Li, Z., Wu, G. R., Fu, X. F., Yang, X. M., . . . Gao, X. B. (2017). The effect of selenium supplementation on coronary heart disease: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. J Trace Elem Med Biol, 44, 8-16. doi:10.1016/j.jtemb.2017.04.009
MacFarquhar, J. K., Broussard, D. L., Melstrom, P., Hutchinson, R., Wolkin, A., Martin, C., . . . Jones, T. F. (2010). Acute selenium toxicity associated with a dietary supplement. Arch Intern Med, 170(3), 256-261. doi:10.1001/archinternmed.2009.495
Markesbery, W. R., & Lovell, M. A. (2006). DNA oxidation in Alzheimer's disease. Antioxid Redox Signal, 8(11-12), 2039-2045. doi:10.1089/ars.2006.8.2039
Muecke, R., Schomburg, L., Glatzel, M., Berndt-Skorka, R., Baaske, D., Reichl, B., . . . Micke, O. (2010). Multicenter, phase 3 trial comparing selenium supplementation with observation in gynecologic radiation oncology. Int J Radiat Oncol Biol Phys, 78(3), 828-835. doi:10.1016/j.ijrobp.2009.08.013
Norton, R. L., & Hoffmann, P. R. (2012). Selenium and asthma. Mol Aspects Med, 33(1), 98-106. doi:10.1016/j.mam.2011.10.003
Rayman, M. P. (2000). The importance of selenium to human health. Lancet, 356(9225), 233-241. doi:10.1016/s0140-6736(00)02490-9
Rayman, M. P. (2005). Selenium in cancer prevention: a review of the evidence and mechanism of action. Proc Nutr Soc, 64(4), 527-542. doi:10.1079/pns2005467
Schnabel, R., Lubos, E., Messow, C. M., Sinning, C. R., Zeller, T., Wild, P. S., . . . Blankenberg, S. (2008). Selenium supplementation improves antioxidant capacity in vitro and in vivo in patients with coronary artery disease The SElenium Therapy in Coronary Artery disease Patients (SETCAP) Study. Am Heart J, 156(6), 1201.e1201-1211. doi:10.1016/j.ahj.2008.09.004
Shreenath, A. P., Ameer, M. A., & Dooley, J. (2023). Selenium Deficiency. In StatPearls. Treasure Island (FL) ineligible companies. Disclosure: Muhammad Atif Ameer declares no relevant financial relationships with ineligible companies. Disclosure: Jennifer Dooley declares no relevant financial relationships with ineligible companies.: StatPearls Publishing Copyright © 2023, StatPearls Publishing LLC.
Steinbrenner, H., Al-Quraishy, S., Dkhil, M. A., Wunderlich, F., & Sies, H. (2015). Dietary selenium in adjuvant therapy of viral and bacterial infections. Adv Nutr, 6(1), 73-82. doi:10.3945/an.114.007575
Stone, C. A., Kawai, K., Kupka, R., & Fawzi, W. W. (2010). Role of selenium in HIV infection. Nutr Rev, 68(11), 671-681. doi:10.1111/j.1753-4887.2010.00337.x
Toulis, K. A., Anastasilakis, A. D., Tzellos, T. G., Goulis, D. G., & Kouvelas, D. (2010). Selenium Supplementation in the Treatment of Hashimoto's Thyroiditis: A Systematic Review and a Meta-analysis. Thyroid®, 20(10), 1163-1173. doi:10.1089/thy.2009.0351
Varikasuvu, S. R., Prasad, V. S., Kothapalli, J., & Manne, M. (2019). Brain Selenium in Alzheimer's Disease (BRAIN SEAD Study): a Systematic Review and Meta-Analysis. Biol Trace Elem Res, 189(2), 361-369. doi:10.1007/s12011-018-1492-x
Ventura, M., Melo, M., & Carrilho, F. (2017). Selenium and Thyroid Disease: From Pathophysiology to Treatment. Int J Endocrinol, 2017, 1297658. doi:10.1155/2017/1297658
Vinceti, M., Filippini, T., Del Giovane, C., Dennert, G., Zwahlen, M., Brinkman, M., . . . Crespi, C. M. (2018). Selenium for preventing cancer. Cochrane Database Syst Rev, 1(1), Cd005195. doi:10.1002/14651858.CD005195.pub4
Wang, Y., Gao, X., Pedram, P., Shahidi, M., Du, J., Yi, Y., . . . Sun, G. (2016). Significant Beneficial Association of High Dietary Selenium Intake with Reduced Body Fat in the CODING Study. Nutrients, 8(1). doi:10.3390/nu8010024
Wu, Q., Rayman, M. P., Lv, H., Schomburg, L., Cui, B., Gao, C., . . . Shi, B. (2015). Low Population Selenium Status Is Associated With Increased Prevalence of Thyroid Disease. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 100(11), 4037-4047. doi:10.1210/jc.2015-2222
Kişisel verileriniz, hizmetlerimizin daha iyi bir şekilde sunulması için mevzuata uygun bir şekilde toplanıp işlenir. Detaylı bilgi almak için Gizlilik Politikası'nı inceleyebilirsiniz.