Geleneksel tıpta yüzyıllardır kullanılan copaiba yağının faydaları günümüzde daha iyi anlaşılmıştır. Copaiba yağının üretildiği copaiba reçinesi, bronşit, kronik sistit, kronik ishal ve hemoroid gibi sağlık sorunlarının tedavisi için en az 500 yıldır kullanılmaktadır.

Pelesenk yağı olarak da adlandırılan copaiba yağı, copaiba ağacının reçinesinden elde edilir. Reçine, Güney Amerika'da yetişen Copaifera cinsine ait bir ağaç tarafından üretilen yapışkan bir salgıdır. Ağacın Copaifera officinalis, Copaifera langsdorffii ve Copaifera reticulata dahil olmak üzere çeşitli türleri vardır.

Copaiba balsamı copaiba yağı ile aynı mıdır? Balsam, Copaifera ağaçlarının gövdesinden toplanan reçinedir. Bu reçine daha sonra copaiba yağı üretmek için işlenir. Hem balsam hem de yağ tıbbi amaçlar için kullanılır.

Copaiba yağının kokusu tatlı ve odunsu olarak tanımlanabilir. Yağ sabun ve parfüm gibi çeşitli kozmetik ürünlerde kullanılmaktadır. Hem copaiba yağı hem de balsam, doğal diüretikler ve öksürük ilaçları da dahil olmak üzere farmasötik preparatlarda da kullanılır.

Araştırmalar copaiba'nın anti-enflamatuar ve antiseptik özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, copaiba yağının pek çok sağlık sorununa yardımcı olabilmesi şaşırtıcı değildir.

1. Anti-enflamatuar etkisi vardır

Araştırmalar, copaiba yağının güçlü anti-enflamatuar aktiviteye sahip olduğunu göstermektedir. Günümüzde çoğu hastalığın temelinde iltihaplanma olduğu düşünüldüğünde bu oldukça önemlidir.

Birçok hayvan çalışması bu anti-enflamatuar etkileri doğrulamektadır. Örneğin, 2022 yılında yapılan sistematik bir inceleme, reçinenin sıçanların ağız boşluğu üzerinde anti-enflamatuar ve yara iyileştirici etkileri olduğunu ortaya koymuştur.

Sıçanlar üzerinde yapılan bir başka çalışmada, pelesenk yağının günde bir kez ağızdan verilmesinin "artritik sıçanlarda sistemik anti-enflamatuar ve antioksidan etkiler gösterdiği" bulunmuştur.

2. Nöroprotektiftir

Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine dergisinde yayınlanan bir araştırma, inme ve beyin/omurilik travması gibi yoğun enflamasyon reaksiyonlarının meydana geldiği akut sinirsel bozuklukların ardından copaiba yağı reçinesinin (COR) nasıl anti-enflamatuar ve nöroprotektif faydaları olabileceğini incelemiştir.

Araştırmacılar, akut motor korteks hasarı olan hayvan denekleri kullanarak, dahili "COR tedavisinin, merkezi sinir sisteminde akut bir hasarı takiben enflamatuar yanıtı modüle ederek nöroproteksiyona neden olduğunu" bulmuşlardır. Copaiba yağı reçinesinin sadece anti-enflamatuar etkileri olmakla kalmamış, aynı zamanda sadece 400 mg/kg'lık bir COR dozunda motor korteks hasarı yaklaşık yüzde 39 oranında azalmıştır.

Daha ileri araştırmalar, bu yağın "akut enflamatuar yanıtı modüle ederek, nötrofil alımını ve mikroglia aktivasyonunu azaltarak CNS'de nöroproteksiyonu indükleyebildiğini" ortaya koymaktadır.

3. Karaciğer hasarını önlemeye yardımcıdır

2013'te yayınlanan bir araştırma, kopaiba yağının asetaminofen gibi yaygın olarak kullanılan geleneksel ağrı kesicilerin neden olduğu karaciğer dokusu hasarını azaltabileceğini göstermiştir. Bu çalışmada araştırmacılar, hayvan deneklere yedi gün boyunca asetaminofen verilmeden önce ya da verildikten sonra kopaiba yağı uygulamıştır.

Genel olarak, araştırmacılar copaiba yağının önleyici bir şekilde kullanıldığında (ağrı kesici verilmeden önce) karaciğer hasarını azalttığını bulmuşlardır. Bununla birlikte, yağ ağrı kesici uygulamasından sonra bir tedavi olarak kullanıldığında yan etki göstermiş ve karaciğerdeki bilirubin seviyelerini arttırmıştır.

4. Ağız sağlığını iyileştirir

Copaiba yağının ağız/diş sağlığı bakımında da yararlı olduğu kanıtlanmıştır. 2015'te yayınlanan bir in vitro çalışmada, copaiba yağı reçinesi bazlı kök kanal dolgu maddesinin sitotoksik (canlı hücreler için toksik) olmadığı bulunmuştur.

Araştırıcılar bunun büyük olasılıkla copaiba yağı reçinesinin biyolojik uyumluluğu, onarıcı doğası ve anti-enflamatuar özellikleri de dahil olmak üzere doğal özellikleriyle ilgili olduğunu bildirmiştir. Genel olarak, copaiba yağı reçinesi dental kullanım için "umut verici bir malzeme" olarak görünmektedir.

Başka bir çalışmada copaiba yağının bakterileri, özellikle de Streptococcus mutans'ın üremesini durdurma kabiliyeti incelenmiştir. Sonuç olarak preparatın yılda üç kere uygulanması, S. mutans'a karşı önemli antimikrobiyal aktivite göstermiş ve 12 aya kadar çürük oluşumunu önlemiştir. Bu nedenle pelesenk yağı diş çürümelerini ve çürükleri önlemede faydalı olabilir.

5. Ağrı kesicidir

Copaiba yağı, bilimsel araştırmalarda antinosiseptif özellikler sergilediği gösterildiğinden, doğal ağrı kesici olarak yardımcı olabilir. Bu, duyusal nöronlar tarafından ağrılı bir uyaranın algılanmasını engellemeye yardımcı olabileceği anlamına gelir.

Journal of Ethnopharmacology'de yayınlanan bir in vitro çalışma, copaiba yağı ağızdan uygulandığında antinosiseptif aktivite göstermiştir. Sonuçlar ayrıca, yağların periferik ve merkezi ağrı giderici bir etki gösterdiğini ve muhtemelen artrit gibi sürekli ağrı yönetimini içeren çeşitli sağlık bozukluklarının tedavisinde yararlı olduğunu göstermiştir.

Özellikle artrit söz konusu olduğunda, eklem ağrısı ve iltihabı olan kişilerin copaiba yağı kullanması sonucu olumlu etkiler bildirdiğini vaka raporları ile tespit edilmiştir. Bununla birlikte, pelesenk yağının enflamatuar artrit üzerindeki etkisine ilişkin kapsamlı araştırmalar hala temel araştırmalar ve insanlarda kontrolsüz klinik gözlemlerle sınırlıdır.

6. Aknelere faydalıdır

Copaiba yağı, anti-enflamatuar, antiseptik ve iyileştirici yetenekleriyle aknenin doğal tedavisi için bir başka seçenektir. 2018'de yayınlanan çift kör, plasebo kontrollü bir klinik çalışma, akneli gönüllülerin yüzde 1 copaiba esansiyel yağı preparatı kullanıldığında akneden etkilenen cilt bölgelerinde "oldukça önemli bir azalma" yaşadığını aktarmıştır.

7. Sakinleştiricidir

Copaiba yağı sakinleştirici etkileri için difüzörlerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Tatlı, odunsu kokusuyla, uzun bir günün ardından gerginlik ve endişeleri hafifletmeye veya yatmadan önce rahatlamanıza yardımcı olabilir.

2022 yılında yapılan randomize, kontrollü bir çalışma, copaiba yağı kokusunun "çeşitli göstergelere dayanarak anksiyeteyi hafifletmede yararlı etkiler gösterdiğini" ortaya koymuştur.

Copaiba esansiyel yağı aromaterapik, topikal ve dahili olarak kullanılabilmektedir. Saf ve organik olduğu sürece dahili kullanımı güvenlidir.

Copaiba yağını dahili olarak almak için suya, çaya veya smoothie'ye bir veya iki damla ekleyebilirsiniz. Topikal kullanım için, vücuda uygulamadan önce bir taşıyıcı yağ veya kokusuz losyon ile seyreltin.

Bu yağın odunsu kokusunu solumaktan faydalanmak istiyorsanız, bir difüzörde birkaç damla kullanın.

Copaiba yağının uyumlu olduğu yağlar şunlardır. Sedir ağacı yağı, gül yağı, limon yağı, portakal yağı, adaçayı yağı, yasemin yağı, vanilya yağı ve ylang ylang yağıdır.

Topikal uygulamada copaiba uçucu yağının yan etkileri arasında cilt hassasiyeti yer alabilir. Copaiba yağını her zaman hindistan cevizi yağı veya badem yağı gibi bir taşıyıcı yağ ile seyreltin.

Güvenli tarafta olmak için, bu uçucu yağı daha geniş alanlarda kullanmadan önce vücudunuzun küçük bir bölgesinde bir yama testi yapın. Copaiba yağını kullanırken, gözlerle ve diğer mukoza zarlarıyla temastan kaçının.

Hamileyseniz, emziriyorsanız, devam eden bir tıbbi durumunuz varsa veya ilaç kullanıyorsanız, copaiba yağını dahili olarak kullanmadan önce sağlık uzmanınızla konuşun.

Copaiba ve diğer uçucu yağları daima çocukların ve evcil hayvanların erişemeyeceği yerlerde saklayın.

Dahili olarak, özellikle aşırı kullanıldığında, yan etkiler arasında mide ağrıları, ishal, kusma, titreme, döküntü, kasık ağrısı ve uykusuzluk sayılabilir.

Copaiba yağına alerjiniz olması nadirdir. Ancak alerji oluşursa derhal kullanmayı bırakın ve gerekirse tıbbi yardım alın.

Copaiba yağı (Pelesenk yağı) nedir, ne işe yarar