Kekik Yağı Nedir? Kekik Yağı Faydaları Nelerdir?

Kekik yağı çok güçlü bir uçucu yağdır ve çok dikkatli kullanılmalıdır. Bu nedenle aşağıda verilen güvenlik bilgilerine dikkat edilmelidir.

Botanik olarak Origanum vulgare olarak bilinen kekik, nane ile aynı aileden çiçekli bir bitkidir. Genellikle yiyecekleri tatlandırmak için baharat olarak kullanılır. Ülkemizde ise İzmir kekiği olarak bilinen Origanum onites türü yaygındır.

Kekik, antik Yunan ve Roma uygarlıklarının tıbbi amaçlar için kullandığından beri popülerdir. Kekik adı, Yunanca dağ anlamına gelen "oros" ve sevinç veya zevk anlamına gelen "ganos" kelimelerinden gelir.

Kekik yağı, bitkinin yaprak ve sürgünlerinin kurutulmasından sonra buhar distilasyonu ile üretilir. Kekik yağı verimi %1-3 arasında değişmekte olup, 1 ton kuru bitkiden 10-30 kg kekik yağı elde edilebilmektedir.

Kekik yağı solgun sarı renklidir. Güneş ışığına maruz kalırsa ya da uzun süre depolanırsa rengi koyulaşmaktadır. Koyu kıvamlıdır.

1.1 Bileşimi

Kekik, fenoller, terpenler ve terpenoidler adı verilen bileşikler içerir. Bu bileşenler güçlü antioksidan özelliklere sahiptir. Ayrıca Oregano cinsinden elde edilen kekik yağı ana bileşenleri:

• carvacrol,
• β-fenchyl alcohol,
• thymol,
• γ-terpinene (kaynak)

2.1 Doğal antibiyotiktir

Kekik ve içerdiği karvakrol, mikroorganizmaları inhibe edici özelliklere sahiptir. Staphylococcus aureus bakterisi, enfeksiyonun en yaygın nedenlerinden biridir ve gıda zehirlenmesi ve cilt enfeksiyonları gibi rahatsızlıklara neden olur.

Bir çalışma, kekik yağının Staphylococcus aureus ile enfekte olmuş 14 farenin hayatta kalmasını iyileştirip iyileştirmediğine incelemiştir. Sonuç olarak kekik yağı verilen farelerin %43'ünün 30 günden fazla yaşadığı, hayatta kalma oranının normal antibiyotik alan fareler için %50'lik hayatta kalma oranına neredeyse eşit olduğu gözlenmiştir.

Araştırmalar ayrıca kekik yağının bazı antibiyotiğe dirençli bakterilere karşı etkili olabileceğini göstermiştir. Bu bakterilere örnek olarak her ikisi de idrar ve solunum yolu enfeksiyonlarının yaygın nedenleri olan Pseudomonas aeruginosa ve E. coli verilebilir

Çalışmalar, kekik yağının yaygın bakterilere karşı neredeyse antibiyotikler kadar etkili olduğunu bulmasına rağmen, daha fazla araştırmaya ihtiyaç bulunmaktadır.

2.2 Kolesterolü düşürmeye yardımcı olabilir

Araştırmalar, kekik yağının kolesterolü düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermiştir.

Bir çalışmada, hafif derecede yüksek kolesterolü olan 48 kişiye kolesterollerini düşürmeye yardımcı olmak için diyet ve yaşam tarzı tavsiyeleri verildi. Otuz iki katılımcıya ise ayrıca her yemekten sonra seyreltilmiş kekik yağı verildi. 3 ay sonra, kekik yağı verilenlerde, yeni diyet ve yaşam tarzı tavsiyesi verilenlere kıyasla daha düşük LDL (kötü) kolesterol ve daha yüksek HDL (iyi) kolesterol tespit edilmiştir.

Kekik yağındaki ana bileşik olan karvakrol 'ün, 10 hafta boyunca yüksek yağlı bir diyetle beslenen farelerde kolesterolü düşürmeye yardımcı olduğu da gösterilmiştir. Yüksek yağlı diyetin yanı sıra karvakrol verilen fareler, 10 haftanın sonunda yüksek yağlı diyet verilen farelere kıyasla önemli ölçüde daha düşük kolesterole sahip olmuştur.

Kekik yağının kolesterol düşürücü etkisinin, karvakrol ve timolden kaynaklandığı düşünülmektedir.

2.3 Güçlü antioksidandır

Antioksidanlar, vücudu serbest radikallerin neden olduğu hasarlardan korumaya yardımcı olur. Serbest radikal hasarının yaşlanma ile kanser ve kalp hastalığı gibi bazı hastalıkların gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir.

Serbest radikaller her yerdedir ve metabolizmanın doğal bir ürünüdür. Bununla birlikte, sigara dumanı ve hava kirleticileri gibi çevresel faktörlere maruz kalma yoluyla vücutta birikebilirler.

Bir laboratuvar çalışması, yaygın olarak kullanılan 39 bitkinin antioksidan içeriğini karşılaştırmış ve kekiğin en yüksek antioksidan konsantrasyonuna sahip olduğunu bulmuştur. Kekik, incelenen diğer bitkilerdeki antioksidan seviyelerinin 3-30 katı daha yüksek antioksidan aktivite göstermiştir.

Kekik yağı çok konsantre olduğundan, taze kekik ile aynı antioksidan faydalarını elde etmek için çok daha az kekik yağına ihtiyacınız vardır.

2.4 Maya enfeksiyonlarının tedavisine yardımcı olabilir

Maya bir mantar türüdür. Zararsız olabilmesine rağmen aşırı gelişme bağırsak sorunlarına ve pamukçuk gibi enfeksiyonlara neden olabilir.

En iyi bilinen maya, dünya çapında maya enfeksiyonlarının en yaygın nedeni olan Candida'dır. Laboratuvar çalışmalarında kekik yağının ağız ve vajinada enfeksiyonlara neden olan beş farklı Candida türüne karşı etkili olduğu bulunmuştur. Bu etki, test edilen diğer tüm uçucu yağlardan daha yüksek olarak gözlenmiştir.

Kekik yağının ana bileşiği olan karvakrolün oral Candida'ya karşı çok etkili olduğunu bildirilmiştir. Candida'nın yüksek miktarları, Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi bazı bağırsak rahatsızlıklarıyla da ilişkilendirilmiştir.

Kekik yağının 16 farklı Candida suşu üzerinde etkinliği üzerine bir test tüpü çalışması, kekik yağının Candida mantar enfeksiyonları için iyi bir alternatif tedavi olabileceği sonucuna varmıştır.

2.5 Bağırsak Sağlığını İyileştirebilir

Kekik, bağırsak sağlığına çeşitli şekillerde fayda sağlayabilir. İshal, ağrı ve şişkinlik gibi bağırsak semptomları bağırsak parazitlerinden kaynaklanabilmektedir.

Eski bir çalışma, bir parazit sonucu bağırsak semptomları olan 14 kişiye 6 hafta boyunca günlük 600 mg kekik yağı verilmesinin, tüm katılımcılarda parazitlerde bir azalma olduğunu göstermiştir. Katılımcılar ayrıca semptomlarla ilişkili bağırsak semptomlarında ve yorgunlukta bir azalma yaşamıştır

Kekik ayrıca "sızdıran bağırsak" olarak bilinen başka bir yaygın bağırsak şikayetine karşı korunmaya yardımcı olabilir. Bu, bağırsak duvarı hasar gördüğünde meydana gelen ve bakteri ve toksinlerin kan dolaşımına geçmesine izin veren bir rahatsızlıktır.

Domuzlar üzerinde yapılan bir çalışmada, kekik yağı, bağırsak duvarını hasardan korumuş ve "sızdırmasını" önlemiştir. Ayrıca bağırsaktaki E. coli bakterilerinin sayısını da azaltmıştır.

2.6 Anti-inflamatuar özelliklere sahip olabilir

Vücuttaki iltihaplanma, bir dizi olumsuz sağlık etkisi ile bağlantılıdır. Araştırmalar kekik yağının iltihabı azaltabileceğini göstermiştir. Bir fare çalışması, kekik yağının, yapay olarak indüklenen kolitte inflamatuar belirteçleri azalttığını gözlemiştir.

Kekik yağındaki temel bileşenlerden biri olan karvakrol 'ün de iltihabı azalttığı gösterilmiştir. Bir çalışma, farelerin şişmiş pençelerine veya kulaklarına doğrudan farklı konsantrasyonlarda karvakrol  uygulamasının, pençe ve kulak şişmesini azalttığını göstermiştir.

2.7 Ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir

Kekik yağı, ağrı kesici özellikleri nedeniyle araştırılmıştır. Farelerde yapılan eski bir çalışma, standart ağrı kesicileri ve kekik yağı da dahil olmak üzere yağları ağrıyı hafifletme yetenekleri açısından karşılaştırmıştır.

Kekik yağının farelerde ağrıyı önemli ölçüde azalttığını ve yaygın olarak kullanılan ağrı kesiciler fenoprofen ve morfine benzer etkiler gösterdiğini belirlemiştir. Araştırma, bu sonuçların muhtemelen kekikteki karvakrol içeriğinden kaynaklandığını öne sürmiştir

2.8 Kanserle mücadele özelliklerine sahip olabilir

Birkaç çalışma, kekik yağının bileşiklerinden biri olan karvakrolün kanserle mücadele özelliklerine sahip olabileceğini göstermiştir.

Kanser hücreleri üzerinde yapılan test tüpü çalışmalarında karvakrol, akciğer, karaciğer ve meme kanseri hücrelerine karşı umut verici sonuçlar göstermiştir.

Bu çalışmalarda, kekik yağının hücre büyümesini engellediği ve kanser hücresi ölümüne neden olduğu bulunmuştur. Bu çalışmalar umut verici olmasına rağmen, insanlar üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamıştır, bu nedenle daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

2.9 Kilo vermeye yardımcı olabilir

Kekik içeriğindeki karvakrol sayesinde kekik yağı kilo vermeye yardımcı olabilir. Bir çalışmada, farelere normal diyet, yüksek yağlı diyet veya karvakrol ile yüksek yağlı diyet verildi. Yüksek yağlı diyetlerinin yanında karvakrol verilenler, sadece yüksek yağlı diyet verilenlere göre önemli ölçüde daha az kilo ve vücut yağı almışlardır.

Ayrıca, karvakrolün yağ hücrelerinin oluşumuna yol açabilecek olaylar zincirini tersine çevirdiği görülmüştür

Kekik yağının kilo vermede rolü olduğunu göstermek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır, ancak sağlıklı bir diyet ve yaşam tarzının bir parçası olarak denemeye değer olabilir.

Uçucu yağ kullanımı ile ilgili detaylı bilgileri Uçucu Yağlar Nasıl Kullanılır? 4 Temel Yöntem başlıklı yazımızda okuyabilirsiniz.

3.1 Topikal

Kekik yağı gibi uçucu yağlar kullanırken her zaman uygun seyreltme uygulanması izlemek önemlidir. Cilt uygulamasına yönelik çoğu uçucu yağ karışımı yüzde 1 ila 2 arasında uçucu yağ içermelidir.

Cilt reaksiyonundan endişeleniyorsanız, Kekik yağını cildinize uygulamadan önce bir yama testi yapın. Topikal uygulamalar şu amaçlarla yapılabilmektedir.

• Böcek ısırıkları
• Zehirli sarmaşık
• Topikal enfeksiyonlar
• Akne
• Kepek

Seyreltme kuralları için lütfen şu yazımızı okuyun: 3 Adımda Uçucu Yağ Seyreltme Kılavuzu

3.2 Aromaterapik

Kekik yağı, buhar inhalasyonu veya difüzör gibi yöntemlerle aromaterapik olarak aşağıdaki amaçlarla kullanılabilir.

• Solunum yolu enfeksiyonları
• Öksürük
• Astım
• Bronşit

3.3 Gıda

Şekerler, unlu mamüller ve içecekler gibi gıdaları tatlandırmak için düşük konsantrasyonlarda aroma verici olarak pişirilen gıda formülasyonlarında kullanılabilir.

Kekik yağı genellikle güvenlidir, ancak ağız yoluyla kullanmanın bazı yan etkileri olabilir. Önce bir sağlık uzmanına danışmadan asla herhangi bir uçucu yağ yemeyin veya içmeyin.  Alerjiniz olmasa bile kekik yağı almak şunlara neden olabilir:

• Mide bulantısı
• Kusma
• İshal
• Mide sorunları
• Tükenmişlik
• Artan kanama
• Kas ağrısı
• Baş dönmesi
• Baş ağrısı
• Yutma zorluğu
• Aşırı tükürük
• Uygunsuz konuşkanlık

4.1 Kimler kullanmamalı

Nane, adaçayı, fesleğen veya lavanta alerjisi olan insanlar kekik yağı kullanmaktan kaçınmalıdır. Bunlardan herhangi birine alerji varsa, muhtemelen kekik için de alerji görülmektedir.

Hamileler ve emziren anneler tüm uçucu yağları doktorlarına danışarak kullanmalıdır. Bir çocuk için kullanmadan önce çocuk doktorunuzla konuşun.

Aşağıdaki ilaçları kullanan kişiler kekik yağı kullanmadan önce doktoruna danışmalıdır.

4.2. İlaç etkileşimleri

Diyabet ilaçları (Antidiyabet ilaçları)

Kekik yağı kan şekerini düşürebilir. Diyabet ilaçları kan şekerini düşürmek için kullanılır. Teorik olarak, kekik ile birlikte bazı diyabet ilaçları almak kan şekerinizin çok düşmesine neden olabilir. Kan şekerinizi yakından izleyin. Diyabet ilacınızın dozunun değiştirilmesi gerekebilir.

Kanın pıhtılaşmasını yavaşlatan ilaçlar (Antikoagülan / Antiplatelet ilaçlar)

Kekik kan pıhtılaşmasını yavaşlatabilir. Teoride, kekik ile birlikte pıhtılaşmayı da yavaşlatan ilaçlar almak, morarma ve kanama olasılığını artırabilir.

Kekik yağı, difüzyon için nane, lavanta, fesleğen, biberiye, bergamot, selvi, sedir ağacı ve çay ağacı yağları ile iyi uyum sağlar.

Kekik yağı hangi yemeklerde kullanılır?

Et ve tavuk marinasyonunda kekik yerine kekik yağı kullanılabilir. Ayrıca aromalandırmak için, şekerleme, yemekler ve tatlılar gibi pişirilen gıdalarda kullanılabilir.

Kekik yağı hangi kekikten yapılır?

Genellikle Origanum vulgare ve Origanum onites türü bitkilerden elde edilir.

Kekik yağı kaç yaşında kullanılır?

Çocuklardan doktor tavsiyesi ile kullanılmalıdır. Bu nedenle 18 yaş altında kullanılmamasın önerilmektedir.

Kekik yağını kimler kullanamaz?

Nane, adaçayı, fesleğen veya lavanta alerjisi olan insanlar kekik yağı kullanmaktan kaçınmalıdır. Bunlardan herhangi birine alerji varsa, muhtemelen kekik için de alerji görülmektedir.

Hamileler ve emziren anneler tüm uçucu yağları doktorlarına danışarak kullanmalıdır. Bir çocuk için kullanmadan önce çocuk doktorunuzla konuşun.

Bu yorumlar çeşitli pazaryerlerinde rastgele seçilmiş Kekik yağı ürünleri için yapılmış yorumlardır:

• Ürün o kadar doğal ki size anlatamam. %100 doğal kekik yağının cilde direkt temas etmesi içeriğindeki etken maddeler sebebiyle biraz sakıncalı. Dolayısıyla seyreltilerek kullanılması gerekiyor. Ben seyreltmeden bir denemek istedim acaba seyreltilmiş mi ürün diye. Kesinlikle seyreltilmiş olmadığını gördüm. Biraz kobay gibi kullandım kendimi ama doğal olduğunu kesinleştirdim. Herkese tavsiye ederim.
• Kekik yağında önemli olan karvakrol oranıdır 🙂 Genellikle ucuz yağlarda bu oran çok düşüktür.
• Kekik yağını bir bardak suya iki damla damlatıp içiyorum, doğal şifa kaynağı 👌👌👌
• Ürün orjinal gayet keskin kokusu, biz suya 3 damla damlatıp tüketiyoruz ailecek nefes açıyor
• Kokusu ve tadı oldukça keskin. Covid sürecinde doktor tavsiyesi ile kullandık ve hafif geçirmede çok etkili olduğunu deneyimledik. Günde 2-3 damla bir su bardağına damlatarak ve buğu yaparak kullandık. Şifa olsun herkese.
• Dehşet bir keskinliği var kesinlikle kekik yağı 5 damla suya kattım az daha ağzım yüzüm yandı çıktı çok etkili dikkatli kullanılması gerekiyor.
• Salgın dönemi çok faydalı oldu, kaynamış suya 5 damla damlatıp buharını ağza burna çekiyoruz virüs bakteri herşeye çok etkili
• Çok keskin kokusu gerçekten buhar makinesine atıp kullandığınızda her yer kekik kokuyor gayet güzel tavsiye ederim.
• Hiç bu kadar keskin bir kokusunun olacağını beklemiyordum,
• O kadar keskin bir kokusu ve tadı var ki inanamadım. Ancak bir arkadaşım suya bir damla damlatıp içtikten sonra ciddi midesi bulandı. Çok dikkatli kullanmak lazım. İki damla bile çok.
• Açıkçası bu korona günlerinde evde bulunsun diye aldım. Hafızayı güçlendirici etkisi de var kekik yağının. Evde kokusu olsa yeter.
• Kekiğin şifasıyla çocukluğumda tanıştım ve şimdide kendi çocuklarımı sifalandiriyorum. Rabbimin ne büyük mucizesi. Şimdi bu pandemi döneminde bilmeyenlerde öğrendi.
• Ürünü özellikle koronaviruse iyi geldiğini duyarak sipariş verdim.
• Müthiş bir yağ. Benim koku 8 gün yoktu -- bu yağ dan sonra hemen geldi. Özelikle bu zamanlar çok kullanıyorum
• Daha kargo poşetini açar açmaz buram buram kekik kokusu alıyorsunuz. Ben hem buhurdanlıkta kullanmak için hem de içmek için aldım. 1 çay bardağına 1 damla damlattım bakın 1 damla diyorum inanılmaz yaktı. Ama o anlık 5 dk sonra bir şey kalmıyor. Çok etkili.
• Bu kadar etkili olacağını düşünmemiştim. Bir bardak suya bir damla koyup içtim ve inanılmaz etkili bir tat.

Bu yazılar da ilginizi çekebilir: 

• Uçucu Yağlar Nedir? Nasıl Üretilir?
• Paçuli yağı nedir? Faydaları nelerdir?
• Frankincense yağı nedir? Faydaları nelerdir?
• Lavanta yağı faydaları nelerdir?
• Nioli yağı nedir? Nioli yağı faydaları nelerdir?