Hormonların Efendisi: İyotun Faydaları Nelerdir?

İyodür olarak da adlandırılan iyot, toprakta ve sularda doğal olarak bulunan bir mineral türüdür. Birçok tuzlu su ve bitkisel gıda iyot içerir. Ancak bu mineralin en önemli kaynağı iyotlu tuzdur

Hormonları, fetal gelişimi ve daha fazlasını düzenlemesi nedeniyle diyette yeterince iyot almak önemlidir. İyot seviyeniz düşükse, doktorunuz takviye önerebilir. Ancak doktorunuza danışmadan takviye almamanız önerilir.

İyotun faydaları, günlük ihtiyaç düzeyi, eksiklik belirtileri ve yan etkileri hakkında daha fazla bilgi edinmek için okumaya devam edin.

İyot esansiyel bir mineraldir. Bu nedenle günlük yeterince tüketilmesi gereklidir. Ancak sağlıklı bir diyetle zaten uygun miktarda iyot tüketiyorsanız, daha fazla tüketmenin zararlı bile olabileceği unutulmamalıdır. Günlük ihtiyaç duyulan iyot miktarı aşağıdaki tabloda verilmiştir.

İyot birçok gıda türünde bulunur. Kaynaklar şunları içerebilir:

• İyotlu sofra tuzu ve bununla hazırlanan yemekler
• Morina balığı da dahil olmak deniz balıkları
• Karides ve istiridye dahil deniz ürünleri
• Deniz yosunları
• Yumurta
• Yoğurt, peynir ve süt dahil olmak üzere süt ürünleri
• Sığır eti ve sığır ciğeri dahil etler

İyot, vücudumuz için temel bir mineral olarak kabul edilir. Özellikle hamilelik sırasında önemlidir ve anne karnında yeteince iyot alınması, yaşamın ilerleyen dönemlerinde bazı sağlık sorunlarının önlenmesine bile yardımcı olabilir.

Aşağıda en önemli faydalarının bazıları özetlenmiştir.

1. Tiroid sağlığını destekler

İyot tiroid sağlığında hayati bir rol oynar. Boynunuzun ön kısmının tabanında yer alan tiroid beziniz hormon üretimini düzenlemeye yardımcı olur. Bu hormonlar metabolizmanızı, kalp sağlığınızı ve daha fazlasını kontrol eder.

Tiroid hormonları üretmek için tiroidiniz küçük miktarlarda iyot kullanır. İyot olmadan tiroid hormonu üretimi azalabilir. "Düşük" veya az aktif bir tiroid bezi hipotiroidizm adı verilen bir duruma yol açabilir.

Süt ürünleri, iyotlu tuz gibi takviye edilmiş gıdalar ve tuzlu su balıkları yiyerek diyetinizden yeterli iyot alabilirsiniz. İyot, doğal olarak iyot bakımından zengin topraklarda yetişen bitkisel gıdalarda da mevcuttur.

İyot genel tiroid sağlığını desteklerken, çok fazla iyot tiroid bezi üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Bu yüzden doktorunuzun tavsiyesi olmadan iyot takviyesi almamalısınız.

2. Bazı guatrlar için riski azaltır

Guatr, büyümüş bir tiroid bezidir. Tiroidiniz hipotiroidizm veya hipertiroidizmin bir sonucu olarak büyüyebilir. Hipertiroidi aşırı aktif bir tiroid bezidir. Kanserli olmayan tiroid nodülleri (kistleri) de tiroid bezinin büyümesine neden olabilir.

Bazen guatr iyot eksikliğine doğrudan bir yanıt olarak gelişir. Bu, dünya çapında guatrın en yaygın nedenidir. Ancak bu durum iyotlu tuz kullanımının yaygın olduğu gelişmiş ülkelerde o kadar yaygın bir neden değildir.

İyot kaynaklı guatr, diyete iyot açısından zengin gıdalar veya takviyeler eklenerek tersine çevrilebilir.

3. Aşırı aktif tiroid bezinin yönetilmesini sağlar

Doktorunuz aşırı aktif tiroid bezini tedavi etmek için radyoaktif iyot adı verilen özel bir iyot türü önerebilir. Radyo-iyot olarak da adlandırılan bu ilaç ağız yoluyla alınır. Aşırı miktarda tiroid hormonunu azaltmaya yardımcı olmak için fazladan tiroid hücrelerini yok etmek için kullanılır.

Radyoaktif iyotun riski, çok fazla tiroid hücresini yok edebilmesidir. Bu, hormon üretim miktarını azaltarak hipotiroidizme yol açabilir. Bu nedenle, radyoaktif iyot genellikle sadece anti-tiroid ilaçları başarısız olduktan sonra önerilir.

Radyoaktif iyot, iyot takviyeleri ile aynı şey değildir. Hipertiroidizm için asla iyot takviyesi almamalısınız.

4. Tiroid kanseri tedavisine yardımcıdır

Radyoiyot tiroid kanseri için de olası bir tedavi seçeneği olabilir. Hipertiroid tedavisi ile hemen hemen aynı şekilde çalışır.

Ağızdan radyoaktif iyot aldığınızda, ilaç kanserli olanlar da dahil olmak üzere tiroid hücrelerini yok eder. Tüm kanserli hücrelerin vücuttan atıldığından emin olmak için tiroid ameliyatını takiben bir tedavi olarak kullanılabilir.

American Cancer Society'a göre radyoaktif iyot tedavileri tiroid kanseri olan kişilerin hayatta kalma şansını önemli ölçüde artırmaktadır.

5. Hamilelik sırasında nörogelişim için önemlidir

Hamilelikte daha fazla iyota ihtiyaç vardır. Bunun nedeni, hamilelik sırasında iyot alımının fetüslerdeki beyin gelişimi ile bağlantılı olmasıdır. Bir derleme, hamilelik sırasında annelerinde iyot eksikliği olan bebeklerin daha düşük IQ ve diğer zihinsel gecikmelerle büyüme olasılığının daha yüksek olduğunu belirtmiştir (Monahan et al., 2015).

Hamilelik sırasında önerilen günlük iyot alım miktarı 220 mcg'dir. Buna kıyasla, hamile olmayan yetişkinler için önerilen miktar günde 150 mcg'dir. Hamileyseniz, iyot düzeyiniz hakkında doktorunuza danışmanız önemlidir

Emziriyorsanız da iyot alımınızı izlemeye devam etmeniz gerekecektir. Emzirme döneminde önerilen günlük iyot miktarı 290 mcg'dir. Bunun nedeni, diyet ve takviyelerle aldığınız iyotun anne sütü yoluyla emzirdiğiniz bebeğinize aktarılmasıdır. Emzirme önemli bir beyin gelişimi dönemidir, bu nedenle bebekler 6 aylık olana kadar günde 110 mcg iyota ihtiyaç duyarlar.

6. Bilişsel fonksiyonu iyileştirir

İyotun hamilelik sırasında sağladığı nörolojik faydalar, çocukluk döneminde sağlıklı beyin fonksiyonlarına kadar uzanmaktadır. Buna zihinsel engellilik riskinin azalması da dahildir (Pearce, 2014).

Muhtemelen çocuğunuz ihtiyacı olan tüm iyotu beslenme yoluyla alıyordur. Ancak iyot alımıyla ilgili herhangi bir sorunuz varsa çocuk doktoruyla konuşun.

7. Fibrokistik meme hastalığının tedavisine yardımcı olabilir

İyot takviyeleri veya ilaçların fibrokistik meme hastalığının tedavisine yardımcı olması mümkündür. Kanser olmayan bu durum en çok üreme çağındaki kadınlarda görülür ve ağrılı meme yumrularına neden olmaktadır. İyotun fibrokistik meme kistlerine yardımcı olabileceğine dair bazı olumlu çalışmalar bulunmaktadır (Patrick, 2008).

8. Enfeksiyonların tedavisi

İyot, enfeksiyonların tedavisine ve önlenmesine yardımcı olmak için sıvı formda topikal olarak kullanılabilir. Hafif kesik ve sıyrıkların içindeki ve çevresindeki bakterileri öldürerek çalışır.

Topikal iyot yeni doğan bebeklerde kullanılmamalıdır. Ayrıca derin kesikler, hayvan ısırıkları veya yanıklar için de kullanılmamalıdır.

Dozaj bilgisi için ambalaj üzerindeki talimatları izleyin ve doktorunuz tarafından belirtilmedikçe 10 günden fazla kullanmayın.

Çok fazla iyot kullanmanın olası yan etkileri şunlardır:

• Bulantı veya kusma
• İshal
• Ateş
• Boğazda ve ağızda yanma hissi
• Mide ağrısı
• Daha ciddi vakalarda iyot toksisitesi komaya yol açabilir.

Tiroid rahatsızlığınız varsa, doktorunuz tarafından önerilmedikçe iyot almamalısınız. Küçük çocuklar ve yaşlılar iyotun yan etkilerine daha yatkındır.

İyot eksikliği sadece idrar testleri ile teşhis edilebilir. Düşük iyot seviyeleri öncelikle aşağıdaki gibi semptomlardan tespit edilir:

• Görünür bir guatr
• Dokunulduğunda ağrılı veya hassas tiroid bezi
• Özellikle uzanırken nefes alma güçlüğü
• Yutma güçlüğü
• Yorgunluk
• Normal sıcaklıklara rağmen aşırı üşüme hissi
• Saç dökülmesi
• Depresyon
• Beyin sisi
• Kasıtsız kilo alımı İyot seviyeniz düşükse doktorunuz iyot takviyesi önerebilir. İyot seviyesi eksikliğini kesin olarak bilmenin tek yolu idrar testi ile analiz etmektir. Bu noktadan sonra doktorunuz bir takviye önerebilir.

İyot nedir ne işe yarar?

İyot, vücut için önemli bir mikroelementtir ve kimyasal element sembolü "I" ile gösterilir. Tiroid bezinin hormonları olan tiroksin ve triyodotironin'in yapısında yer alarak tiroid hormonlarının üretimi için gereklidir. Bu hormonlar vücutta metabolizmayı düzenler ve büyüme, sinir sistemi gelişimi, kalp sağlığı gibi önemli süreçlerde rol oynar.

İyot eksikliği belirtileri nelerdir?

İyot eksikliği, tiroid hormonlarının yetersiz üretimine ve tiroid bezinin büyümesine (guatr) neden olabilir. İyot eksikliğinin belirtileri şunlar olabilir: Yorgunluk ve halsizlik Kilo alma Ciltte kuruluk ve saç dökülmesi Kas ağrıları ve zayıflığı Zihinsel fonksiyonlarda bozulma ve unutkanlık Soğuğa karşı duyarlılık artışı Kadınlarda düzensiz adet döngüsü

Vücutta iyot fazla olursa ne olur?

Vücutta iyotun aşırı miktarda alınması da olumsuz etkilere neden olabilir. Bu duruma iyot toksisitesi denir. İyot fazlalığı, tiroit fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir ve bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. İyot fazlalığının belirtileri şunlar olabilir: Tiroid hormonlarının aşırı üretimi (hipertiroidi) Nabız hızının artması ve çarpıntı Sinirlilik ve irritabilite Terlemede artış Uyku sorunları Gözlerde şişlik ve rahatsızlık İyotlu besinler nelerdir?

İyot, özellikle deniz ürünlerinde bol miktarda bulunur. İyotlu besinler arasında şunlar vardır: Deniz balıkları ve kabuklu deniz ürünleri (örn. somon, uskumru, istiridye, karides) Deniz yosunları (örn. nori, kelp, wakame) Süt ve süt ürünleri Yumurta İyotlu tuz (iyotlu sofra tuzu)

İyot doğal yoldan nasıl alınır?

İyot doğal yoldan özellikle besinler aracılığıyla alınabilir. İyotlu deniz ürünleri, süt ve süt ürünleri, yumurta gibi besinler düzenli olarak tüketildiğinde vücut iyot ihtiyacını karşılamaya yardımcı olur. Ayrıca, bazı ülkelerde sofra tuzlarına iyot eklenir, bu da günlük iyot alımını artırmaya yardımcı olur.

Cevizde iyot var mı?

Evet, cevizde iyot bulunur. Ancak, iyot içeriği deniz ürünleri ve süt ürünleri gibi diğer kaynaklara kıyasla daha düşüktür.

Yoğurtta iyot var mı?

Evet, yoğurt da iyot içeren bir besindir. Ancak iyot miktarı deniz ürünleri veya iyotlu tuz gibi diğer iyotlu besinlere göre daha azdır.

Hangi meyveler iyot içerir?

Meyveler doğal olarak düşük miktarda iyot içerir. İyot, genellikle deniz ürünleri ve diğer iyotlu besinlerle alınır. Ancak bazı bölgelerde toprağın iyot içeriği meyvelerde değişebilir. Özellikle kıyı bölgelerinde yetişen meyvelerde daha yüksek oranda iyot bulunabilir.

Kaya tuzu iyot var mı?

Doğal kaya tuzu, kendiliğinden iyot içermez. Ancak bazı ülkelerde ve piyasalarda iyotlu kaya tuzları da satılmaktadır.

Maden suyu iyot içerir mi?

Genellikle doğal maden suları, iyot içermez. Fakat bazı tuzlu maden sularına üretim sürecinde iyot eklenmiş olabilir. Bu durumda etiket üzerinde belirtilmiş olacaktır.

Turşuda iyot var mı?

Turşu yapımında kullanılan tuzun türüne bağlı olarak turşuda iyot bulunabilir veya bulunmayabilir. Eğer kullanılan tuz iyotlu tuz ise, turşuda da iyot bulunabilir. Ancak genellikle turşu yapımında özel olarak iyotlu tuz kullanılmaz.

• Tavsiye üzerine aldım, iyiki diyebilirim. İkinci siparişim, faydasını fazlasıyla görmeye başladım. Tiroid ve guatr hastaları için de kullanılması tavsiye ediliyormuş. İştahımı kesmesi benim için çok büyük bir özellik, gün boyu tokluk hissi harika.
• Doğumdan sonra ayak parmaklarımda tırnak batması oluştu. Tırnaklarım için aldım, birçok şeye de faydası var.
• Tiroid hastası annem için de alıyorum. Diş eti kanamam durdu, kabızlık sorunum geçti. Tadı ve kokusu yok, içimi rahat.
• Ağız içi ve diş etindeki problemlerim için bir tavsiye üzerine almıştım. Vücudumuzun takviye edici gıdalara ihtiyacı var ve bunu karşılamakla yükümlüyüz. Düzenli kullanımdaki etkilerini görüp yorumumu güncelleyeceğim, şu anda oldukça memnunum.
• Diş eti kanamalarım vardı ve diş eti çekilmelerim. Diş etlerimdeki hassasiyeti azalttı ve kanamalar çok azaldı. Bir şişeyi bitirdim, ikinci şişeyi kullanıyorum. Düzenli her gün kullanmak lazım. Ben bazen aç bazen tok karnına kullandım, ama işe yarıyor. Bir tek göğsümde fibrokistler var, onların henüz küçüldüğünü görmedim.
• Ağız içi yaralardan aftlardan dolayı aldım, iki kere kullandım, iyi oranda hafifletti aftları.
• Doktorumun tavsiyesi ile aldım. Tiroid hastasıysanız doktor önerisi ile kullanın. Diyet döneminde özellikle iyot ihtiyacı artıyor, tavsiye ederim.
• Diş eti rahatsızlıklarım var ve dişlerim ağrıyordu, bu damlayı aldım, faydasını gördüm, devamlı kullanımda gerçekten etkili bir damla.
• Tiroidim yüksek olduğu için doktorum önerdi. Çok dinç uyanıyorum. Damla şeklinde olması çok çok iyi.
• Tiroid problemi var bende ve kız kardeşimde. İyot damlasını araştırdım ve takviye edici olarak almaya karar verdim. Kokusu yok denecek kadar az ve tadını bozmuyor suyun. Bunu çok sevdim çünkü koku ve tadı değişik olan şeyleri çok içemem.
• Ben iyotun faydalarını çok geç öğrendim ve araştırıp bu damlayı almaya karar verdim. Diş eti problemlerim vardı ve ağzımda yaralar çıkıyordu, ilaçlar etki etmiyordu. Ama bu damla çok iyi geldi, 1 aydır düzenli kullanıyorum, etkisi çok iyi.
• Varis ağrılarım için doktor tavsiyesi ile aldım, çok etkisini gördüm.
• Tavsiye üzerine aldım, enerji vermesine bayıldım, kullanmaya devam edeceğim. Ben de bağışıklık sistemimin düzenli çalışması için aldım, iyot damlalarının birçok faydası var.

• Monahan, M., Boelaert, K., Jolly, K., Chan, S., Barton, P., & Roberts, T. E. (2015). Costs and benefits of iodine supplementation for pregnant women in a mildly to moderately iodine-deficient population: a modelling analysis. Lancet Diabetes Endocrinol, 3(9), 715-722. doi:10.1016/s2213-8587(15)00212-0
• Patrick, L. (2008). Iodine: deficiency and therapeutic considerations. Alternative Medicine Review, 13(2).
• Pearce, E. N. (2014). Iodine deficiency in children. Endocr Dev, 26, 130-138. doi:10.1159/000363160